Potrafią być spowodowane każdym czynnikiem. Tak naprawdę to nie wiemy, który alergen wywołał objawy manifestujące się w postaci wysypki, szorstkiej skóry i problemów z brzuszkiem. Zawsze "na tapetę idą" białka mleka krowiego, jajka kurze, gluten i laktoza, w późniejszym wieku również pszenica, ryby,orzeszki. Pierwszym zaleceniem, które powinna wypełnić mama karmiąca piersią, jest ograniczenie spożycia produktów zawierających te składowe. Mleko i jego przetwory :( Na dodatek: powinno się to uczynić na co najmniej miesiąc. Co później? Ostrożność, stopniowy powrót do produktów mlecznych, a w przypadku nasilonych objawów alergii u malucha, całkowita eliminacja alergenu. Mamy, rodzice, którzy karmią dzieciaczka mlekiem sztucznym, powinni zamienić je na HA (hypoalergiczne) i w przypadku braku lub niewielkiej poprawy skonsultować się z lekarzem w celu wprowadzenia do diety mleka bez laktozowego. Nie powinno się samemu wprowadzać tej diety! O ile podczas karmienia piersią mama spożywa szereg innych pokarmów, o tyle dzieci karmione wyłącznie mieszanką są pozbawione ich różnorodności - dlatego zalecam rozważność.
Wysypka na buzi nie powinna stanowić złożonego problemu. W przypadku zauważenia takowej najlepiej poprosić o pomoc położną lub lekarza. Pozwoli to na określenie trafnej diagnozy i wdrożenie skutecznego postępowania. Szorstka skóra, często współistniejąca przy chorobie powinna być poddawana specjalistycznej pielęgnacji. Szeroko polecane są emolienty zawierające w swoim składzie parafinę, która osadzając się na skórze tworzy filtr ochronny. Niestety, nie wiem, czy stosowanie powyższych przez wiele lub kilka lat jest całkowicie bezpieczne i nie wywołuje osłabienia naturalnego środowiska skóry. Mam wątpliwości.
W przypadku obecności swędzących, rozlanych zmian na skórze, będącymi skutkiem AZS (atopowe zap.skóry) należy zwrócić się do dermatologa lub również alergologa, którzy przepiszą odpowiednią maść (często sterydową) i czasem miejscowy antybiotyk lub lek p/grzybiczy.
Kupki u maluchów cierpiących z powodu alergii mogą być różnorodne. Od śluzowych, wodnistych, pieniących, po cuchnące, zielone (również przy zwiększonym spożyciu przez mamę owoców i warzyw) i inne odbiegające od normy. Proponuję nie leczyć dziecka na własną rękę i nie kupować np. probiotyków. Inne dolegliwości mogą przebiegać w postaci kolek, biegunek lub zaparć, ulewań bądź wymiotów.
Jeżeli u naszego dziecka rozwija się w dzieciństwie alergia to nieodzowną czynnością będzie wybór i wizyty u lekarza alergologa (alergologa-pulmunologa). Proponuję uczynić to już przy pierwszych objawach gdyż nieprawidłowo "prowadzona" alergia może ewaluować w przyszłości. U starszych dzieci przekształca się w tzw. marsz alergiczny - AZS, nieżyt nosa, astma (nie zawsze w tej kolejności). I jeszcze jedna, ważna informacja: bardzo pomocnym urządzeniem dla maluchów, które mają sapkę, wydzielinę w nosku jest inhalator i inhalacje z 0,9% NaCl.
Pamiętajcie Państwo, że występowanie poszczególnych objawów nie zawsze musi być potwierdzeniem choroby. Tylko szczegółowa obserwacja i badanie może potwierdzić rozpoznanie.
sobota, 10 grudnia 2016
piątek, 9 grudnia 2016
Strata dziecka
Najgorsze co może się wydarzyć. Cholerne, bezsilne, niesprawiedliwe, realne, straszne. Jedyny moment w życiu człowieka, w którym wszystko przestaje mieć znaczenie i kiedy naprawdę pragnie się umrzeć. Nic nie pomaga bo jest to niewytłumaczalne cierpienie i sprzeczność z naturą powszechnie rozumianą. Filozofia, etyka, nauka, morale, abstrakcja i fantazja, materializm i wszelkie wynalazki ludzkości - są bez wartości.
Jeżeli o tym wiem to dlaczego pocieszam, próbuję pomóc? Jestem matką, położną, człowiekiem. Myślę, że zdrowie i życie są nadrzędne. Wiem, iż ogrom cierpienia, którego doświadczają rodzice jest przenikliwy do szpiku kości. Wiem również, że rodzice żyją i trzeba im pomóc. Nie jest istotą wiek, liczy się człowiek.
Tylu, ilu jest ludzi, narodowości na całym świecie - tyle jest charakterów, myśli i sposobów na pogodzenie się z niesprawiedliwością. My, ludzie, mamy niebywałą zdolność umiejscowienia i szufladkowania swoich przeżyć w głowie. Umysł zaś wypiera złe rzeczy abyśmy mogli żyć. I tak kółko się zamyka. Mamy też umiejętność niesienia wsparcia lub pomocy potrzebującym.
Napisałam to dzisiaj, ponieważ myślałam, że Alunia, moja córeczka zaginęła. Głupio i przypadkowo. Po godzinie się odnalazła; wszystko było w porządku - pani w szkole zabrała ją na dodatkowe zajęcia, tak po prostu. Ale moje myśli krążyły wokół najgorszego.
Mój zawód nie zawsze koreluje z odczuwaniem szczęścia i ogromnym wzruszeniem. Niekiedy są trudne sytuacje przez które muszę przebrnąć. Są to choroby pacjentek, znajomych, bliskich, a także widma śmierci. Zawsze staram się pomóc wykorzystując wszelkie dostępne i znane mi środki.
środa, 30 listopada 2016
Jeszcze o położnej
Panie, które są po zabiegach szeroko rozumianych jako ginekologiczne, a także po operacjach w obrębie sutka, zachęcam by skontaktowały się ze swoją położną, która najczęściej zdeklarowana jest w POZ (przy lekarzu rodzinnym). Naprawdę warto! Wizyta położnej w domu po zabiegu operacyjnym może poprawić naszą jakość życia. Pamiętajcie o tym Panie, iż zawsze możecie wybrać położną, pielęgniarkę i lekarza w niezależnych placówkach medycznych na własną rękę.
Poniżej dołączam do postu link do deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ, zgodne z Ministerstwem Zdrowia.
http://www.nfz.gov.pl/dla-swiadczeniodawcy/pliki-do-pobrania/druki/
Poniżej dołączam do postu link do deklaracji wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej POZ, zgodne z Ministerstwem Zdrowia.
http://www.nfz.gov.pl/dla-swiadczeniodawcy/pliki-do-pobrania/druki/
środa, 16 listopada 2016
Krem dla dziecka (i nie tylko) na zimną pogodę
Dzisiaj krótko, ale treściwie:)
Szukając ochronnego kremu na buzię malucha starajmy zaznajomić się z jego składem. Specyfiki, które posiadają napis aqua lub woda eliminujmy. Przyczyna jest prosta: przy niżej temperaturze lub przymrozkach skóra ulega odmrożeniu i wierzcie mi - wystarczy 20 minut pobytu na dworze by do tego doszło. Kosmetyk powinien mieć skład ubogi i pochodzić z dobrego źródła, warto zwrócić uwagę czy nie był wcześniej otwierany, a to najczęściej odbywa się w sklepach, w których sprzedaż produktów jest odbywa się "koszykowo". Nie mam niestety doświadczenia z tłuszczem, np. kokosowym - tak obecnie popularnym, być może on również sprawdza się w tym przypadku?
Sprawdzajmy zawsze datę ważności, to też istotne.
Życzę miłych, słonecznych i spokojnych spacerów!
Szukając ochronnego kremu na buzię malucha starajmy zaznajomić się z jego składem. Specyfiki, które posiadają napis aqua lub woda eliminujmy. Przyczyna jest prosta: przy niżej temperaturze lub przymrozkach skóra ulega odmrożeniu i wierzcie mi - wystarczy 20 minut pobytu na dworze by do tego doszło. Kosmetyk powinien mieć skład ubogi i pochodzić z dobrego źródła, warto zwrócić uwagę czy nie był wcześniej otwierany, a to najczęściej odbywa się w sklepach, w których sprzedaż produktów jest odbywa się "koszykowo". Nie mam niestety doświadczenia z tłuszczem, np. kokosowym - tak obecnie popularnym, być może on również sprawdza się w tym przypadku?
Sprawdzajmy zawsze datę ważności, to też istotne.
Życzę miłych, słonecznych i spokojnych spacerów!
poniedziałek, 14 listopada 2016
Ząbkowanie
Dzisiaj zadzwoniła do mnie moja pacjentka, która ma półroczną Zuzię. Zuzia ząbkuje, jest niespokojna, śpi krótko, wciska piąstki do buzi i często marudzi. Rodzice chcieliby pomóc malutkiej, ale wyczerpali już zapas pomysłów. Jakie są sprawdzone sposoby na ząbkowanie? Niestety, skutecznych do ciągłego stosowania nie ma:( Żele do smarowania dziąseł pomagają na krótką chwilę bo maluch je po prostu zjada (a ileż można?). Paracetamol i Ibuprofen są przydatne tylko w przypadku doraźnym i to na dodatek związanym z wystąpieniem gorączki lub stanu zapalnego - obu produktów nie należy stosować dłużej niż 3 dni bez konsultacji z lekarzem. Vibrucol owiany jest tajemnicą - jednym pomaga innym słabiej, ale niewątpliwie stosowanie czopków doodbytniczych podrażnia śluzówkę i ją uszkadza przy częstym zastosowaniu! Cóż więc??
Ano: gryzaki o różnych kształtach i stopniach chłodzenia (uwaga na twardy materiał-dziecko może pokaleczyć sobie dziąsełka), pierś mamy podczas karmienia i pojenia, smoczek uspokajający. Niegdyś stosowana skórka od chleba jest świetna, ale tylko wtedy gdy podajemy ją dziecku starszemu, które gryzie i połyka swobodnie kęsy pokarmu, ponieważ u maluszka istnieje ryzyko zadławienia się. Można też spróbować ulżyć maleństwu wkładając swój palec (dokładnie umyty i bez długiego paznokcia lub w rękawiczce) do buźki i pocierając delikatnie dziąsła.
Przykry jest to okres dla rodziny, ale być może natura zaprojektowała nas w ten sposób by do świadomości dziecka doszedł nowy proces - ból (i inne następstwa ząbkowania), z którym organizm ma stoczyć walkę by w przyszłości być odporniejszym? Nie wiem - ja nie cierpię gdy mnie coś boli...
Ano: gryzaki o różnych kształtach i stopniach chłodzenia (uwaga na twardy materiał-dziecko może pokaleczyć sobie dziąsełka), pierś mamy podczas karmienia i pojenia, smoczek uspokajający. Niegdyś stosowana skórka od chleba jest świetna, ale tylko wtedy gdy podajemy ją dziecku starszemu, które gryzie i połyka swobodnie kęsy pokarmu, ponieważ u maluszka istnieje ryzyko zadławienia się. Można też spróbować ulżyć maleństwu wkładając swój palec (dokładnie umyty i bez długiego paznokcia lub w rękawiczce) do buźki i pocierając delikatnie dziąsła.
Przykry jest to okres dla rodziny, ale być może natura zaprojektowała nas w ten sposób by do świadomości dziecka doszedł nowy proces - ból (i inne następstwa ząbkowania), z którym organizm ma stoczyć walkę by w przyszłości być odporniejszym? Nie wiem - ja nie cierpię gdy mnie coś boli...
Badanie i nauka samobadania piersi.
Serdecznie zapraszam Wszystkie Panie na badanie i naukę samobadania piersi w centrum Szczecina.
Ważny, często pomijany temat, a tak potrzebny w dzisiejszych czasach. Terminy spotkania i wszelkie szczegóły są do omówienia - chętnie dopasuję mój grafik do Pań.
Proszę o udostępnianie posta. Dziękuję!
Zuzanna Filinowicz
z.filinowicz@gmail.com
785 194 843
Ważny, często pomijany temat, a tak potrzebny w dzisiejszych czasach. Terminy spotkania i wszelkie szczegóły są do omówienia - chętnie dopasuję mój grafik do Pań.
Proszę o udostępnianie posta. Dziękuję!
Zuzanna Filinowicz
z.filinowicz@gmail.com
785 194 843
niedziela, 13 listopada 2016
Co robić gdy już nie wiemy co robić???
Mój kochany maluszek jest przebrany, najedzony, przytulony, a nie chce spać i nie wiem, co mam robić:(
Zacznijmy od początku.
W jakim wieku jest dziecko?
Jeśli ma skończone chociażby parę dni to najprawdopodobniej zaczyna interesować się otaczającym go światem. Dochodzą go lub ją różne odgłosy, zapachy, światła. To naturalne. Pojawia się większa aktywność i świadomość. Najrozsądniej byłoby wziąć maluszka na ręce i pochodzić z nim po mieszkaniu, zatrzymując się przy ciekawszych obiektach. Na początku będzie zwracał uwagę przede wszystkim na światło, zarówno słoneczne, jak i sztuczne oświetlenie. Powtarzalność "spacerów" spowoduje, iż po paru tygodniach niemowlak zacznie zatrzymywać wzrok na wybranych przedmiotach przy których zatrzymujemy się na dłużej. Bardzo często rodzice podchodzą do lustra gdyż widok mnie z moim dzieckiem jest niezwykle przyjemny, dodatkowo wpływa korzystnie na zawiązywanie więzi. Nie spodziewajmy się jednak, że noworodek będzie równie zachwycony. Aktywność jego kory mózgowej i pojmowania jest wszakże jeszcze ograniczona. To, co nam sprawia przyjemność dziecku może wydawać się po prostu nudne. Najczęściej po kilkunastu minutach takie zwiedzanie zaczyna dziecku się nudzić i po przytuleniu się do piersi mamy zasypia.
Starszy niemowlak nie da się już tak łatwo zbyć. Potrzebuje zainteresowania na każdym kroku wolnym od spania i jedzenia. Wtedy też proponuję użyć pomocy naukowych:) Mata edukacyjna lub kocyk z zabawkami rozłożonymi na podłodze (bezpiecznie i twardo) powinny zainteresować maluszka. Dodatkową ich korzyścią jest możliwość obracania się na brzuszek i plecy, ćwiczenie mięśni grzbietu, a także masaż brzuszka. Gdy przenosimy się do innych pomieszczeń w domu znakomitym rozwiązaniem będzie leżaczek, z którego wspaniale można podziwiać otaczający świat. Jeżeli pogoda jest sprzyjająca to warto wybrać się na spacer, przynajmniej raz w ciągu dnia.
Kochani rodzice - jeśli maluch nie chce spać pomimo Waszych wysiłków, nie zmuszajcie go do tego. Pozwólcie mu (nawet w nocy) na godzinę zabawy, która powinna pomóc w zaśnięciu.
Zacznijmy od początku.
W jakim wieku jest dziecko?
Jeśli ma skończone chociażby parę dni to najprawdopodobniej zaczyna interesować się otaczającym go światem. Dochodzą go lub ją różne odgłosy, zapachy, światła. To naturalne. Pojawia się większa aktywność i świadomość. Najrozsądniej byłoby wziąć maluszka na ręce i pochodzić z nim po mieszkaniu, zatrzymując się przy ciekawszych obiektach. Na początku będzie zwracał uwagę przede wszystkim na światło, zarówno słoneczne, jak i sztuczne oświetlenie. Powtarzalność "spacerów" spowoduje, iż po paru tygodniach niemowlak zacznie zatrzymywać wzrok na wybranych przedmiotach przy których zatrzymujemy się na dłużej. Bardzo często rodzice podchodzą do lustra gdyż widok mnie z moim dzieckiem jest niezwykle przyjemny, dodatkowo wpływa korzystnie na zawiązywanie więzi. Nie spodziewajmy się jednak, że noworodek będzie równie zachwycony. Aktywność jego kory mózgowej i pojmowania jest wszakże jeszcze ograniczona. To, co nam sprawia przyjemność dziecku może wydawać się po prostu nudne. Najczęściej po kilkunastu minutach takie zwiedzanie zaczyna dziecku się nudzić i po przytuleniu się do piersi mamy zasypia.
Starszy niemowlak nie da się już tak łatwo zbyć. Potrzebuje zainteresowania na każdym kroku wolnym od spania i jedzenia. Wtedy też proponuję użyć pomocy naukowych:) Mata edukacyjna lub kocyk z zabawkami rozłożonymi na podłodze (bezpiecznie i twardo) powinny zainteresować maluszka. Dodatkową ich korzyścią jest możliwość obracania się na brzuszek i plecy, ćwiczenie mięśni grzbietu, a także masaż brzuszka. Gdy przenosimy się do innych pomieszczeń w domu znakomitym rozwiązaniem będzie leżaczek, z którego wspaniale można podziwiać otaczający świat. Jeżeli pogoda jest sprzyjająca to warto wybrać się na spacer, przynajmniej raz w ciągu dnia.
Kochani rodzice - jeśli maluch nie chce spać pomimo Waszych wysiłków, nie zmuszajcie go do tego. Pozwólcie mu (nawet w nocy) na godzinę zabawy, która powinna pomóc w zaśnięciu.
czwartek, 26 maja 2016
Uważajmy na słonko
Piękne, ciepłe dni przed nami - pamiętajmy by chronić najmłodszych przed słońcem. Najmłodszych dzieci nie wolno wystawiać na działanie promieni w żadnym wypadku. Starsze zaopatrzyć należy w okularki p/słoneczne, kapelusik/czapkę i krem UV o co najmniej 30f. Nie wolno zapominać o piciu, najlepiej wody. Dzieci, które karmione są wyłącznie piersią wymagają częstego przystawiania do piersi by także ugasić pragnienie ( w ciepłe dni nawet co 30-60 minut). Do wózka, w którym jest maluch można włożyć zasłonkę w postaci pieluszki tetrowej lub siateczki stanowiącej ochronę przed słonkiem i owadami. Życzę udanych urlopów:)
niedziela, 24 kwietnia 2016
Spacery z dzieckiem (noworodkiem, niemowlęciem, dzieckiem starszym)
Pogoda jest wiosenna. Drzewa stają się zielone i pokryte kwieciem. Tulipany, żonkile, narcyzy zachęcają do indywidualnej rozkoszy umysłu. Słońce grzeje plecy albo bezczelnie patrzy nam prosto w oczy. Wiosna w pełnym rozkwicie:)))
Zachęcam Państwa do spacerów, przebywania na świeżym powietrzu lub niezwykłych wycieczek.
Zdrowy, donoszony noworodek, zaraz po wyjściu ze szpitala, kiedy rodzice złapią oddech (!), może wyjść na spacer. Początkowo czas pobytu na dworze powinien być nieco krótszy i trać powiedzmy 15 minut. Jednakże powtarzajmy tę czynność codziennie, wydłużając czas stopniowo. Noworodka ubierzmy cebulkowo - nakładając na niego kilka warstw ubrań, po móc je ewentualnie sprawnie zdjąć (gdy będzie cieplej niż założyliśmy). Czapeczki koniecznie bawełniane, są przyjemne dla skóry i oddychają. Jeśli jest chłodniej polecam dwie czapeczki - wierzchnią zawiązywaną pod bródką. Temperaturę u malucha sprawdzamy przykładając swoją dłoń w okolicach karku lub klatki piersiowej: spocona skóra świadczy o przegrzaniu. Nie sugerujmy się tym, iż dłonie są chłodne, -nie są miarodajne. Przed wyjściem z domu warto posmarować buzię dziecka kremem, który jest delikatny i chroni przed chłodem i słońcem. Polecam kremy, które nie zawierają w swoim składzie wody (zwłaszcza gdy temperatura na dworze jest niższa). Warto zaopatrzyć się w pieluszkę tetrową, którą można przykryć buzię dziecka (wózek) lub moskitierę.
Nie wystawiajmy małych dzieci na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, w przeciągu paru minut mogą doprowadzić do poparzeń!
Starsze dzieci należy zaopatrzyć w krem z filtrem, a w przypadku kąpieli smarować skórę kilkakrotnie. Niezbędny dla starszaków jest również kapelusik i okulary przeciwsłoneczne.
Dbajmy o właściwe nawodnienie malucha; w przypadku karmienia piersią częstsze przystawianie na krótszy czas; w innym razie butelka z wodą:)
Jeżeli dziecko nie jest alergikiem, a wybierają się Państwo w miejsca zalesione, proponuję zabrać ze sobą preparat odstraszający owady (po przeczytaniu ulotki producenta) i krem na ukąszenia.
Życzę miłych i bezpiecznych wojaży:)
Zachęcam Państwa do spacerów, przebywania na świeżym powietrzu lub niezwykłych wycieczek.
Zdrowy, donoszony noworodek, zaraz po wyjściu ze szpitala, kiedy rodzice złapią oddech (!), może wyjść na spacer. Początkowo czas pobytu na dworze powinien być nieco krótszy i trać powiedzmy 15 minut. Jednakże powtarzajmy tę czynność codziennie, wydłużając czas stopniowo. Noworodka ubierzmy cebulkowo - nakładając na niego kilka warstw ubrań, po móc je ewentualnie sprawnie zdjąć (gdy będzie cieplej niż założyliśmy). Czapeczki koniecznie bawełniane, są przyjemne dla skóry i oddychają. Jeśli jest chłodniej polecam dwie czapeczki - wierzchnią zawiązywaną pod bródką. Temperaturę u malucha sprawdzamy przykładając swoją dłoń w okolicach karku lub klatki piersiowej: spocona skóra świadczy o przegrzaniu. Nie sugerujmy się tym, iż dłonie są chłodne, -nie są miarodajne. Przed wyjściem z domu warto posmarować buzię dziecka kremem, który jest delikatny i chroni przed chłodem i słońcem. Polecam kremy, które nie zawierają w swoim składzie wody (zwłaszcza gdy temperatura na dworze jest niższa). Warto zaopatrzyć się w pieluszkę tetrową, którą można przykryć buzię dziecka (wózek) lub moskitierę.
Nie wystawiajmy małych dzieci na bezpośrednie działanie promieni słonecznych, w przeciągu paru minut mogą doprowadzić do poparzeń!
Starsze dzieci należy zaopatrzyć w krem z filtrem, a w przypadku kąpieli smarować skórę kilkakrotnie. Niezbędny dla starszaków jest również kapelusik i okulary przeciwsłoneczne.
Dbajmy o właściwe nawodnienie malucha; w przypadku karmienia piersią częstsze przystawianie na krótszy czas; w innym razie butelka z wodą:)
Jeżeli dziecko nie jest alergikiem, a wybierają się Państwo w miejsca zalesione, proponuję zabrać ze sobą preparat odstraszający owady (po przeczytaniu ulotki producenta) i krem na ukąszenia.
Życzę miłych i bezpiecznych wojaży:)
niedziela, 3 kwietnia 2016
Niepełnosprawność pacjentki rodzącej, a opieka położnej
Nie tak dawno temu opisałam postępowanie położnej w szpitalu wobec pacjentki niepełnosprawnej. Próbowałam dopasować warunki techniczne budynku i pomieszczeń szpitala do potrzeb ludzi niepełnosprawnych. Nie jest to bardzo trudne. Warunki, które musi spełniać podmiot opieki zdrowotnej są realne i do tej pory nie potrafię zrozumieć - dlaczego na każdym kroku widać ich brak? Praca napisana obszernie poniżej, ukazała się w wersji "light" w wersji drukowanej: http://www.sipip.szczecin.pl/userfiles/file/201201-02.pdf
Postępowanie położnej w opiece nad
pacjentką niepełnosprawną, hospitalizowaną celem odbycia porodu.
Przykład standardu
TEMAT:
Przyjęcie do szpitala rodzącej ze stwierdzoną niepełnosprawnością w warunkach
Izby Przyjęć.
PODTEMAT:
Opieka położnej w Izbie Przyjęć.
GRUPA OPIEKI:
Ciężarne z potwierdzoną niepełnosprawnością, zgłaszające się do szpitala w celu
odbycia porodu oraz ich rodzina
OŚWIADCZENIE STANDARDOWE:
Położna sprawuję opiekę nad ciężarną kobietą w założeniu o teorię Dorothy Orem,
w oparciu o system pielęgnacji kompensacyjny oraz wspomagająco-pedagogiczny.
Obejmują one pomoc pielęgniarską nad pacjentką z wyraźnym deficytem,
ochronę przed zagrożeniami wypływającymi z choroby i pomoc w wykonywaniu
czynności.
KRYTERIA:
WKŁAD:
- lekarz specjalista, ginekolog-położnik, pracujący
zgodnie z Ustawą o Zawodzie Lekarza
- położne, posiadające kwalifikacje zgodne z Ustawą o
zawodzie Pielęgniarki i Położnej:
- oddziałowa
Izby Przyjęć
- położna
koordynująca
- położne
dyżurne
- współpracujący zespół terapeutyczny:
- tłumacz
języka migowego/alfabetu Braila
- lekarz o
innej specjalizacji (aniżeli położnictwo), dokonujący konsultacji pacjentki wg.
potrzeb
- personel pomocniczy
KRYTERIA STRUKTURY:
Wyposażenie:
- Izba Przyjęć współpracuje z przychodnią
przyszpitalną, jak również ze specjalistami z różnych dziedzin
medycyny, mogącymi zdiagnozować aktualny stan pacjentki z wybraną niepełnosprawnością
wraz z zaleceniami dotyczącymi postępowania i leczenia
- istnieje wewnątrzszpitalny system porozumiewania się
pomiędzy oddziałami, salą porodową, blokiem operacyjnym
- pełna dokumentacja medyczna, zakładana przy
przyjęciu pacjentki do szpitala/przekazywana do dalszego leczenia
- Karta Praw Pacjenta z uwzględnieniem Karty Praw Osób
Niepełnosprawnych, z którymi zaznajamia się pacjentkę, jak też opiekuna
pacjentki
- opracowania standardów i procedur medycznych zgodne
z przepisami właściwymi dla jednostki
-informatory dotyczące zasad funkcjonowania szpitala w
wybranych oddziałach, w formie broszur, nagrań: uwzględniające możliwości
pacjentki
- broszury, książeczki, poradniki wspomagające pracę
personelu, objaśniające przebieg porodu, połogu i pielęgnacji noworodka,
przystosowane dla osób niewidzących i słabowidzących
- instalacja wywoławcza w każdym pomieszczeniu
lub urządzenie przywoławcze dla pacjentek
Środowisko:
Pełne wyposażenie Izby Przyjęć zgodne jest z zasadami
funkcjonalności i przepisami prawa budowlanego, mającego na uwadze osoby
niepełnosprawne.
Obszar działania Izby Przyjęć stanowią:
1)
zaplecze
sanitarne, w tym toalety i prysznic dla niepełnosprawnych
2)
zaplecze
sanitarne dla personelu
3)
szatnia dla
pacjentek
4)
sala badań,
z zachowanym udogodnieniem dla pacjentki niepełnosprawnej
5)
gabinet
zabiegowy
6)
pokój
przygotowawczy
7)
gabinet
ultrasonografii
8)
gabinet
lekarski
9)
pokój
socjalny
10)
dyżurka
położnych i pokój oddziałowej
11)
pomieszczenie
na sprzęt (wózki, łóżka i inne)
12)
brudownik
13)
poczekalnia
KRYTERIA PROCESU:
Położna podczas swojej pracy wykorzystuje metodę procesu pielęgnowania, według
przyjętych standardów. Zadania pielęgniarskie są zgodne z pełnionymi funkcjami
i obejmują:
1)
działania
opiekuńczo - terapeutyczne:
· ocena stanu
ciężarnej
· ocena
zapotrzebowania na opiekę specjalistyczną
· wykonywanie
pomiarów parametrów ciężarnej i ich ocena
· wykonywanie
zapisu KTG wraz z rozpoznaniem stanu zagrożenia płodu
· wykonanie
czynności przygotowawczych zgodnych z opinią pacjentki (uwzględnienie lub
założenie „Karty porodu”)
· dokumentowanie
podjętych i zakończonych działań
· pobieranie
materiałów do badań
· wykonywanie
zleceń i lekarskich
· udzielanie
pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia
· współpraca w
zespole terapeutycznym
· udzielanie
pomocy w wykonywaniu podstawowych czynności (mycie, ubieranie się, toaleta)
· nadzorowanie
poruszania/przemieszczania się pacjentki w obrębie całej Izby Przyjęć
· informowanie
pacjentki o podejmowanych działaniach, czynnościach i wynikających z nich
konsekwencjach
· współpraca z
opiekunem pacjentki
2)
działania
edukacyjno – wychowawcze:
· rozpoznanie
zapotrzebowania
· kształtowanie
poczucia odpowiedzialności ciężarnej za swoje zdrowie
· propagowanie
zachowań sprzyjających zdrowiu
· podejmowanie
działań ograniczających ryzyko wystąpienia zagrożeń zdrowotnych
· działanie
wspierające obejmujące wsparcie emocjonalne, informacyjne, wartościujące i
rzeczowe
3)
działania
obejmujące funkcje niezależne:
· podnoszenie
kwalifikacji zawodowych położnej, poprzez uczestnictwo w kursach, szkoleniach,
konferencjach
· ustawiczne
kształcenie personelu średniego medycznego
KRYTERIA WYNIKU:
W wyniku prowadzonej opieki
pielęgniarskiej na Izbie Przyjęć,
Ciężarna:
- jest przygotowana do przekazania na salę porodową
- jest zaznajomiona z personelem, Kartą Praw Pacjenta
i Kartą Praw Osoby Niepełnosprawnej
- poznała topografię Izby Przyjęć oraz system
porozumiewania się z personelem w wypadku zagrożenia
- czuje się bezpieczna i jest usatysfakcjonowana
profesjonalną opieką
- rodzina ciężarnej (opiekun) jest przygotowana
do współpracy z ciężarną w warunkach Sali Porodowej
Położna:
- spełniła swoją rolę w opiece nad kobietą
ciężarną i wypełniła zadania jej podległe
- przeprowadziła poprawny schemat pielęgnowania
- uwzględniła ograniczenia fizyczne lub psychiczne
pacjentki w procesie pielęgnowania
- wprowadziła dokumentację zgodną z wymogami
postępowania dot. aspektów praktyki zawodowej
Pielęgnowanie
pacjentki niepełnosprawnej uzależnione jest od jej ograniczeń.
Osoba niewidząca lub słabowidząca
porusza się i funkcjonuje wykorzystując inne zmysły, przede wszystkim: słuch i
dotyk. Ważną rolę pełni tzw. opiekun, który pomaga i nadzoruje tą osobę;
coraz częściej też, spotkać można niewidomych z psem
przewodnikiem. Charakterystyczna biała laska umożliwia uniknięcie przeszkód,
które stają na drodze. Do swojej dyspozycji, niewidomy, ma również drugą
(wolną) rękę, głos i słuch oraz życzliwość nieznajomych osób. Zaburzenie
funkcjonowania w otaczającym świecie jest olbrzymie. Zwykłe, codzienne
czynności, wykonywane poza rozpoznanym terenem są niezwykle trudne, stanowią
wyzwanie i walkę z samym sobą. Wizyta u lekarza, zakupy w sklepie, spacer,
praca i wiele innych. Nieustanne zmagania wywierają różne skutki
psychospołeczne. Utrudnione zawieranie kontaktów, trudności przystosowawcze,
lęk i obawa przed tym co obce i nieznane. Wielka chęć poznania świata, kolorów
i zobaczenia, chociaż przez chwilę, tego co otacza każdego z nas, jest
sprawdzianem wytrwałości i wiary we własne siły.
Narodziny dziecka są bardzo ważnym
wydarzeniem dla każdej matki. Aby godnie i szczęśliwie przeżyć „cud narodzin”
kobieta potrzebuje wsparcia, pomocy i zrozumienia najbliższych jej osób. W
szpitalu, w którym przebywa, środowiskiem, najbardziej oddziaływującym i
wpływającym na nią, są położne, bezpośrednio ukierunkowane na potrzeby pacjentki
w holistycznym ujęciu procesu pielęgnowania. Jednakowoż w opiece nad kobietą
niepełnosprawną należy rozszerzyć zadania grupy terapeutycznej w oparciu o
potrzeby pacjentki wynikające z jej ułomności.
1. Przedstawiamy się podając swoje imię
i nazwisko oraz funkcję, jaką pełnimy
2. Zaznajomienie osoby niewidomej ze
wszystkimi pracownikami oddziału , grupą terapeutyczną i osobami
współpracującymi
3. Przed nawiązaniem kontaktu
fizycznego należy uprzedzić o tym osobę niewidomą
4. Unikanie błędów jatrogennych (nie
szeptać, nie używać slangu pielęgniarsko- medycznego), używać słów
zrozumiałych dostosowanych do potrzeb pacjentki
5. Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.
Zapoznanie z topografią oddziału. Oprowadzenie pacjentki po wszystkich pomieszczeniach
oddziału
6. Osoby niewidome korzystają ze
swoich rąk do utrzymywania równowagi, powinniśmy oprowadzić, zaproponować
jej swoje ramię, zamiast chwytać ją za rękę (można jednak poprowadzić rękę
osoby niewidomej do poręczy lub oparcia krzesła, jeśli chce ona wejść na schody
lub usiąść). Jeśli musimy pozostawić osobę niewidomą w jakimś miejscu samą,
musimy powiedzieć jej o tym, opisać jej drogę do wyjścia a następnie pozostawić
ją blisko ściany.
Najlepszym rozwiązaniem będzie
przydział jednoosobowej sali z toaletą, gdzie łóżko i łóżeczko dziecka będzie
blisko wyjścia. Należy ustalić sposób zgłaszania prośby, np. przy
pomocy dzwonka. Musimy zawsze pukać przed wejściem do sali, szczegółowo
informować pacjentkę o wykonywanych czynnościach przy niej jak i jej dziecku .
Zwracać się do pacjentki po imieniu lub w innej uzgodnionej formie, tak by
wiedziała, że chodzi właśnie o nią.
Musimy wykazywać dużo spokoju i
cierpliwości, starając nie pozostawiać pacjentki samej w sali. Obrazowo
przedstawiać istotne rzeczy i dokładnie je wyjaśniać, pozwolić na dotknięcie
rzeczy którymi my się posługujemy jak i te które są w zasięgu ręki pacjentki,
zilustrować otoczenie i przedmioty w sali, starać się stworzyć atmosferę
bezpieczeństwa i zaufania, wyjaśniać dręczące pacjentkę niepokoje.
Dopilnujmy, aby na drodze, jaką
będzie poruszała się niewidoma położnica
nie było żadnych przeszkód, należy poinformować
ją o wszelkich zmianach, np. o przestawionym łóżeczku z drugiej strony
łóżka.
Edukując niewidzącą położnicę musimy
przestrzegać zasad opisanych powyżej, zawsze wykonując czynność musimy mówić co
zamierzamy zrobić.
Odnośnie karmienia piersią:
musimy przekazać matce, że karmienie należy rozpocząć bardzo
wcześnie, najlepiej w pierwszej godzinie po porodzie. Wtedy
noworodek jest bardzo aktywny i szuka piersi, a matka jest
całkowicie nastawiona na zaspakajanie jego potrzeb. Po porodzie w bezpośrednim
kontakcie dziecka do matki ,,skóra do skóry”, będzie to dla matki niezapomnianą
chwilą radości, ale jednocześnie ułatwi karmienie i pozwoli osiedlić się na
skórze dziecka bakteriom ze skóry matki, które będą teraz chronić
noworodka przed groźnymi drobnoustrojami. Taki kontakt wzmacnia odruch szukania
i ssania u dziecka, a także odruchy wyzwalające laktację u matki.
W tym czasie należy powiedzieć
że dziecko zostanie przystawione do piersi. Położna pomaga prawidłowo
przystawić dziecko do piersi , jednocześnie informując położnicę o wykonywanych
czynnościach. Powinno się przećwiczyć i wybrać po akceptacji matki najlepszą
pozycję do karmienia.
Pomoc, empatia, nadzór, współpraca
(również z rodziną), słuchanie (!) są podstawowymi i nieodzownymi elementami
sprawowania opieki nad pacjentką z jakimikolwiek ograniczeniami, ale również w
kontakcie codziennym z kobietami podczas pracy pielęgniarskiej.
Zasady wykonywania zawodu
pielęgniarki i położnej reguluje Ustawa z dnia 15 lipca 2011 o zawodach
pielęgniarki i położnej (Dz. U. z
dnia 23 sierpnia 2011 r.). Zawarte w niej przepisy pozwalają na określenie
kompetencji zawodowych i są wyznacznikiem prawidłowo przeprowadzonego procesu
pielęgnowania wobec pacjentów i ich rodzin. Opierając się na podstawowych
narzędziach pracy z wykorzystaniem najnowszej wiedzy oraz przestrzeganie określonych
przepisów ogólnych, a także specyficznych (wewnętrznych) dla danej jednostki
leczniczej, pielęgniarki i położne posiadają szeroki zakres umiejętności.
Pomimo tego pacjenci z orzeczoną niepełnosprawnością stanowią wyzwanie
teraźniejszości.
Sprawowanie opieki nad osobami
niepełnosprawnymi podlega odrębnym przepisom prawa, ale nie ma wyznaczonych
standardów postępowania pielęgniarskiego. Funkcjonowanie Polskiej Karty Praw
Pacjenta wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia
1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) określone w ustawach:
1) z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 62, poz. 315,
z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 19995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz.
110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041 oraz z
1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756),
2) z dnia 19 sierpnia 1994 r. o
ochronie zdrowia psychicznego (Dz .U. Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz.
554 i Nr 113, poz. 731,
3) z dnia 26 października 1995 r. o
pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 138, poz.
682),
4) z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach
pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 91, poz. 410 oraz z 1998 r. Nr 106, poz.
668),
5) z dnia 5 grudnia 1996 r. o
zawodzie lekarza (Dz. U. Nr 28, poz. 28 i Nr 88, poz. 554 oraz z 1998 r. Nr
106, poz. 668),
oraz Karty Praw Osób Niepełnosprawnych -
Uchwała Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 1 sierpnia 1997 r. (M.P. z
13.08.1997 r. Nr 50 poz. 475), stanowią potwierdzenie konieczności wprowadzenia
odrębnych przepisów dotyczących świadczenia opieki pielęgniarskiej i
położniczej nad osobą niepełnosprawną.
Rodzaje niepełnosprawności
Rozporządzenie Ministra Gospodarki,
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003r. w sprawie orzekania o
niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (na podstawie art. 6c ust. 9
ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.)
Schorzenia określające niepełnosprawność:
1) upośledzenie umysłowe
2) choroby psychiczne
3) zaburzenia głosu, mowy i choroby
słuchu
4) choroby narządu wzroku
5) upośledzenie narządu ruchu
6) epilepsja
7) choroby układu oddechowego i
krążenia
8) choroby układu pokarmowego
9) choroby układu moczowo – płciowego
10) choroby neurologiczne
11) inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne,
metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne,
choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego
Rozporządzenie przedstawia również
kategoryzację danego schorzenia i orzecznictwo stopnia niepełnosprawności:
Standardy w zakresie kwalifikowania oraz postępowania
dotyczącego orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności oraz
oznaczenie symboli przyczyn niepełnosprawności
§ 28. Standardy w zakresie kwalifikowania do
niepełnosprawności dziecka określają przepisy w sprawie kryteriów oceny
niepełnosprawności u osób w wieku do 16 roku życia.
§ 29 . 1. Standardy w zakresie kwalifikowania do
znacznego stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające skutki
naruszenia sprawności organizmu powodujące:
1) niezdolność do pracy – co oznacza całkowitą
niezdolność do wykonywania pracy zarobkowej z powodu fizycznego, psychicznego
lub umysłowego naruszenia sprawności organizmu;
2) konieczność sprawowania opieki – co oznacza
całkowitą zależność osoby od otoczenia, polegającą na pielęgnacji w zakresie
higieny osobistej i karmienia lub w wykonywaniu czynności samoobsługowych,
prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz ułatwiania kontaktów ze środowiskiem;
3) konieczność udzielania pomocy, w tym również w
pełnieniu ról społecznych – co oznacza zależność osoby od otoczenia, polegającą
na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu
gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia, rehabilitacji,
edukacji oraz w pełnieniu ról społecznych właściwych dla każdego człowieka,
zależnych od wieku, płci, czynników społecznych i kulturowych.
2. Przez długotrwałą opiekę i pomoc w pełnieniu ról
społecznych rozumie się konieczność jej sprawowania przez okres powyżej 12
miesięcy w zakresie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3.
§ 30. Standardy w zakresie kwalifikowania do umiarkowanego
stopnia niepełnosprawności zawierają kryteria określające naruszenie sprawności
organizmu powodujące:
1) czasową pomoc w pełnieniu ról społecznych, co
oznacza konieczność udzielenia pomocy, o której mowa w § 29 ust. 1 pkt 3, w
okresach wynikających ze stanu zdrowia;
2) częściową pomoc w pełnieniu ról społecznych,
co oznacza wystąpienie co najmniej jednej okoliczności, o których mowa w § 29
ust. 1 pkt 3.
§ 31. 1. Standardy w zakresie kwalifikowania do
lekkiego stopnia niepełnosprawności określają kryteria naruszonej sprawności
organizmu powodujące:
1) istotne obniżenie zdolności do wykonywania
pracy, co oznacza naruszoną sprawność organizmu powodującą ograniczenia w
wykonywaniu pracy zarobkowej znacznie obniżające wydajność pracy na danym
stanowisku w porównaniu do wydajności, jaką wykazują osoby o podobnych
kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną;
2) ograniczenia w pełnieniu ról społecznych, co
oznacza trudności doświadczane przez osobę zainteresowaną w relacjach z
otoczeniem i środowiskiem według przyjętych norm społecznych, jako skutek
naruszonej sprawności organizmu.
2. Możliwość kompensacji ograniczeń oznacza
wyrównywanie dysfunkcji organizmu spowodowanej utratą lub chorobą narządu
odpowiednio przez przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki
techniczne.
§ 32. 1. Przy kwalifikowaniu do znacznego,
umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności bierze się pod uwagę zakres
naruszenia sprawności organizmu spowodowany przez:
1) upośledzenie umysłowe począwszy od
upośledzenia w stopniu umiarkowanym;
2) choroby psychiczne, w tym:
a) zaburzenia psychotyczne,
b) zaburzenia nastroju począwszy od zaburzeń o
umiarkowanym stopniu nasilenia,
c) utrwalone zaburzenia lękowe o znacznym stopniu
nasilenia,
d) zespoły otępienne;
3) zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu, w
tym:
a) trwałe uszkodzenie czynności ruchowej jednego
lub obu fałdów głosowych,
b) częściowa lub całkowita utrata krtani z
różnych przyczyn,
c) zaburzenia mowy spowodowane uszkodzeniem mózgu
– wyższych ośrodków mowy,
d) głuchoniemota, głuchota lub obustronne
upośledzenie słuchu nie poprawiające się w wystarczającym stopniu po
zastosowaniu aparatu słuchowego lub implantu ślimakowego;
4) choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte
wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do
obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym do 0,3 według Snellena po wyrównaniu
wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie pola widzenia do przestrzeni
zawartej w granicach 30 stopni;
5) upośledzenia narządu ruchu, w tym:
a) wady wrodzone i rozwojowe narządu ruchu,
b) układowe choroby tkanki łącznej w zależności
od okresu choroby i stopnia wydolności czynnościowej,
c) zapalenie stawów z towarzyszącym zapaleniem
stawów kręgosłupa w zależności od stopnia wydolności czynnościowej,
d) choroby zwyrodnieniowe stawów w zależności od
stopnia uszkodzenia stawu,
e) choroby kości i chrząstek z upośledzeniem
wydolności czynnościowej,
f) nowotwory narządu ruchu,
g) zmiany pourazowe w zależności od stopnia
uszkodzenia i możliwości kompensacyjnych;
6) epilepsja w postaci nawracających napadów
padaczkowych spowodowanych różnymi czynnikami etiologicznymi lub wyraźnymi
następstwami psychoneurologicznymi;
7) choroby układu oddechowego i krążenia, w tym:
a) przewlekłe obturacyjne i ograniczające,
zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej,
b) nowotwory płuc i opłucnej, prowadzące do
niewydolności oddechowej,
c) wrodzone i nabyte wady serca, choroba
niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami
hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca
według Klasyfikacji NYHA,
d) nadciśnienie tętnicze z powikłaniami
narządowymi,
e) miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych
począwszy od II stopnia niedokrwienia kończyn według Klasyfikacji Fontaine'a,
f) niewydolność żył głębokich z powikłaniami pod
postacią zapaleń i długotrwałych owrzodzeń;
8) choroby układu pokarmowego, w tym:
a) choroby przełyku powodujące długotrwałe zaburzenia
jego funkcji,
b) stany po resekcji żołądka z różnych przyczyn z
licznymi powikłaniami,
c) przewlekłe choroby jelit o różnej etiologii,
powikłane zespołem złego wchłaniania,
d) przewlekłe choroby wątroby o różnej etiologii
w okresie niewydolności wątroby,
e) przewlekłe zapalenie trzustki wymagające
długotrwałej farmakoterapii,
f) nowotwory układu pokarmowego;
9) choroby układu moczowo-płciowego, w tym:
a) zaburzenia czynności dróg moczowych prowadzące
do niewydolności nerek,
b) choroby nerek o różnej etiologii prowadzące do
ostrej lub przewlekłej mocznicy,
c) wielotorbielowate zwyrodnienie nerek typu
dorosłych,
d) nowotwory złośliwe układu moczowego i narządów
płciowych;
10) choroby neurologiczne, w tym:
a) naczyniopochodny udar mózgu przemijający, odwracalny,
dokonany, prowadzący do okresowych lub trwałych deficytów neurologicznych o
różnym stopniu nasilenia,
b) guzy centralnego układu nerwowego w zależności
od typu, stopnia złośliwości, lokalizacji i powstałych deficytów
neurologicznych,
c) pourazowa cerebrastenia i
encefalopatia,
d) choroby zapalne ośrodkowego i obwodowego
układu nerwowego prowadzące do trwałych deficytów neurologicznych,
e) choroby układu pozapiramidowego w zależności
od stwierdzanych objawów neurologicznych,
f) choroby rdzenia kręgowego,
g) uszkodzenia nerwów czaszkowych i obwodowych o
różnej etiologii;
11) inne, w tym:
a) choroby narządów wydzielania wewnętrznego o
różnej etiologii, wywołane nadmiernym wydzielaniem lub niedoborem hormonów w
zależności od stopnia wyrównania lub obecności powikłań narządowych, pomimo
optymalnego leczenia,
b) choroby zakaźne lub zespoły nabytego
upośledzenia odporności w zależności od fazy zakażenia,
c) przewlekłe wielonarządowe choroby odzwierzęce
w II i III okresie choroby zależnie od zmian narządowych,
d) choroby układu krwiotwórczego o różnej
etiologii w zależności od patologicznych zmian linii komórkowych szpiku w
procesie hemopoezy,
e) znacznego stopnia zeszpecenia powodujące stałe
ograniczenia w kontaktach międzyludzkich, jak i pracy zawodowej.
Subskrybuj:
Posty (Atom)